Phân biệt sự khác nhau giữa cho vay tiêu dùng, tín dụng tiêu dùng và tài chính tiêu dùng

Phân biệt sự khác nhau giữa cho vay tiêu dùng, tín dụng tiêu dùng và tài chính tiêu dùng

Câu hỏi:

Cho vay tiêu dùng,  tín dụng tiêu dùng và tài chính tiêu dùng có phải là có cùng một nghĩa là cho vay tiêu dùng hay không?

Phân biệt sự khác nhau giữa cho vay tiêu dùng

Trả lời:

Các thuật ngữ cho vay tiêu dùng, tín dụng tiêu dùng và tài chính tiêu dùng được sử dụng rộng rãi hiện nay nhưng hoàn toàn không có nghĩa chung là cho vay tiêu dùng như mọi người vẫn nhầm lẫn.

Trong các thuật ngữ nêu trên thì thuật ngữ cho vay tiêu dùng có nghĩa hẹp nhất. Bởi thuật ngữ này thể hiện các tổ chức tín dụng cung cấp dịch vụ cho vay tiêu dùng cho các cá nhân, hộ gia đình vay tiền để mua sắm hàng hóa, dịch vụ, thiết bị phục vụ cho các mục đích tiêu dùng của chính cá nhân, hộ gia đình đó. Tại thị trường nước ta hiện nay chủ yếu chỉ ngân hàng và các công ty tài chính đang cung cấp dịch vụ này.    

Thuật ngữ tín dụng tiêu dùng có nghĩa rộng hơn, thuật ngữ này bao gồm hoạt động cho vay tiêu dùng và các hoạt động tín dụng khác như bảo lãnh, chiết khấu, .. phục vụ tiêu dùng.

Thuật ngữ Tài chính tiêu dùng cũng có nghĩa rất rộng, được hiểu là các công ty tài chính cung cấp các dịch vụ cho vay tiêu dùng, ngoài ra nó còn bao gồm các hoạt động tài chính của cá nhân, hộ gia đình để thỏa mãn các nhu cầu tài chính của cá nhân họ bao gồm các hoạt động bao gồm như sau:

• Hoạt động thanh toán: các công cụ thanh toán như dùng tiền mặt, thẻ thanh toán, thẻ tín dụng, công cụ thanh toán trực tuyến, .. sử dụng cho việc thanh toán các khoản chi tiêu tiêu dùng. Các hoạt động thanh toán này đều thuộc hoạt động tài chính tiêu dùng.     
• Hoạt động quản lý rủi ro: các cá nhân hay hộ gia đình có nhu cầu quản lý rủi ro có thể đến với mình như bảo vệ các rủi ro có thể xảy đến trong cuộc sống như mua bảo hiểm về y tế, tài sản, thương tật. Hay sử dụng các sản phẩm tài chính để bảo vệ sự sụt giảm danh mục đầu tư, an sinh xã hội, ..
• Hoạt động vay mượn: Đây cũng là bản chất của hoạt động tín dụng cá nhân đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng của cá nhân như sinh hoạt gia đình, mua nhà đất, xe ô tô, thiết bị gia đình, học tập, khám chữa bệnh, phẫu thuật thẩm mỹ, du học, giáo dục, … Việc vay mượn này có thể thông qua các tổ chức tín dụng hoặc đơn giản như vay từ bạn bè người thân, vay nóng, vay qua mạng, ..
• Hoạt động đầu tư: hoạt động này thể hiện qua việc đầu tư hoặc gửi tiết kiệm như đầu tư vào các quỹ tài chính, mua bảo hiểm kết hợp đầu tư, gửi tiết kiệm tại ngân hàng, mua trái phiếu chính phủ, ..

Như vậy thuật ngữ tài chính tiêu dùng có khái niệm rộng hơn rất nhiều cho vay tiêu dùng, không chỉ có hoạt động cho vay tiêu dùng mà còn có ba hoạt động khác như nêu trên.  Từ đó cho thấy tài chính tiêu dùng là lĩnh vực rộng hơn cho vay tiêu dùng, để phát triển tài chính tiêu dùng tại Việt Nam, chúng ta không nên chỉ tập trung vào duy nhất một mảng cho vay tiêu dùng mà cần quan tâm đồng bộ đến cả bốn mảng hoạt động kể trên.

Phân biệt sự khác nhau giữa cho vay tiêu dùng

Một số đặc điểm về hoạt động tài chính tiêu dùng trên thị trường  

Hoạt động tài chính tiêu dùng trên thị trường hiện nay vẫn có khá sơ sài từ sản phẩm tài chính đến quy mô hoạt động thể hiện trên một số điểm sau:

• Về hoạt động thanh toán: thị trường tài chính tiêu dùng hiện nay bao gồm khá nhiều phương thức thanh toán như thanh toán tiền mặt, chuyển khoản thanh toán, gửi tiền qua bưu điện hoặc thanh toán quốc tế, thanh toán trực tuyến. Trong các hình thức trên thì hình thức thanh toán bằng tiền mặt vẫn được sử dụng rất phổ biến và chủ yếu. Phương thức này cũng được áp dụng ngay cả khi khách hàng mua sắm trực tuyến, họ vẫn có thói quen nhận hàng xong mới thanh toán tiền.  
• Về quản lý rủi ro: công tác quản lý rủi ro được thực hiện chủ yếu bằng hình thức mua bảo hiểm, với một số loại hình phổ biến như bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm xe cơ giới, bảo hiểm nhà cửa, .. Thị trường bảo hiểm cho cá nhân, hộ gia đình đang phát triển rất nhanh thể hiện người dân đã có nhận thức tốt hơn về hoạt động quản lý rủi ro.
• Về hoạt động đầu tư: các hoạt động đầu tư cơ bản như gửi tiết kiệm, mua vàng, bất động sản, đầu tư chứng khoán và đầu tư các quỹ tài chính. Trong đó các cá nhân vẫn có xu hướng chính là gửi tiết kiệm tại ngân hàng để hưởng lãi.
• Về hoạt động vay mượn: dư nợ cho vay tiêu dùng liên tục tăng trưởng 20-30%/năm như theo các số liệu tính toán mới đáp ứng được khoảng 1/4 nhu cầu vay mượn trên thị trường. Đây là điều kiện để thị trường cho vay tiếp tục phát triển mạnh trong thời gian tới.

Sự phổ cập của Internet và các mạng xã hội đã giúp các tổ chức tín dụng giải quyết được hai vấn đề chính trong công tác phát triển thị trường cho vay tiêu dùng là tìm kiếm khách hàng và đánh giá rủi ro. Công nghệ đã giúp kết nối giữa khách hàng và tổ chức tài chính, rút ngắn thời gian từ khi nhận diện khách hàng đến phê duyệt giải ngân, cũng như giúp đánh giá rủi ro tốt hơn.  

Với quy mô dân số sắp đạt 100 triệu người và thu nhập bình quân đầu người vào khoảng 2.500 USD thể hiện nước ta là một thị trường tiêu dùng lớn, hứa hẹn thị trường cho vay tiêu dùng sẽ có sự phát triển bùng nổ trong các năm tiếp theo.